«من در سوته‌دلان ده شخصیت دارم که سرنوشت مشابهی دارند. بنابراین نام سوته‌دلان را برای این فیلم در نظر گرفتم.» به‌نظر داستانِ این دل‌های ستم‌دیده در تهرانِ دهه‌ی بیست یا سی می‌گذرد و شاید هم بعد از کودتا. اما در سوته‌دلان که یک سال قبل از انقلاب ساخته شده، نشانه‌های سیاسی به ندرت پیدا می‌شود و نشانه‌های زمانی به شکلی عمدی مخدوش شده‌اند. حاتمی هیچ‌وقت برای زمانِ حال فیلم نساخت و آن دسته از فیلم‌هایش که معاصرترند (طوقی، خواستگار، سوته‌دلان…

خواستگار (۱۳۵۱) در نگاه اول شاید وصله‌ی ناجوری در کارنامه‌ی علی حاتمی به نظر برسد. با آنکه فیلم‌های حاتمی در ژانر مشخصی نمی‌گنجند، اگر فیلم‌های تاریخی‌اش را یک طرف بگذاریم و سوته‌دلان و مادر را ملودرام بدانیم و حسن کچل و باباشمل را کمدی‌موزیکال و حتی طوقی و قلندر را هم در دسته‌ی فیلم‌هایی با مایه‌ی جنایی جای دهیم، خواستگار به کمدی سیاه و گروتسک نزدیک می‌شود. اما هیچ‌کدام از این فیلم‌ها نه قواعد این ژانرها را کاملاُ رعایت می‌کنند…

نوشتاری درباره فیلم «طعم گیلاس» و آقای خاص سینمای ایران

«قصه‌سرایی را در فیلم دوست ندارم، به هیجان آوردن تماشاچی فیلم را دوست ندارم، نصیحت کردنش را دوست ندارم، تحقیر کردنش را دوست ندارم، احساس گناه به او دادن را دوست ندارم. این‌ها چیزهایی است که در سینما دوست ندارم. فکر می‌کنم فیلم خوب، فیلمی است که بادوام باشد و باید درست هنگامی که از سینما بیرون می‌روی، از همان موقع شروع کند به ساخته شدن. خیلی از فیلم‌ها هستند…

دیگر زنجیر پاره نخواهد شد
یادداشتی درباره فیلم جاده

«وقتی خلاصه فیلم‌نامه‌های ایتالیایی را می‌خوانیم، مضحک به نظر می‌رسند، اگر فقط پیرنگ آن‌ها را در نظر بگیریم،‌ اغلب فقط ملودرام‌هایی اخلاقی‌اند، ولی بر روی پرده همه‌ی شخصیت‌ها بسیار واقعی به نظر می‌رسند و هیچ یک به حد یک شیء یا نماد تنزل نمی‌یابد و نمی‌توان بدون توجه به انسان بودنشان از آن‌ها نفرتی به دل گرفت.»
آندره بازن

به‌راستی آندره بازن چقدر زیبا در چند جمله فیلم‌های مکتب نئورئالیسم در…